پایگاه خبری تحلیلی امروله10:32 - 1396/11/23
گزارش ؛

۱۱ سال برای نوشتن برنامه ۲۰ ساله/دورهمی تدوین سند آمایش

مرصادنیوز: سند آمایش استان کرمانشاه به عنوان برنامه توسعه بلند مدت برخلاف بسیاری از استانهای کشور پیشرفت غیرقابل قبولی داشته است.

به گزارشامروله، هر طور که حساب کنید ۱۱ سال برای تدوین یک سند توسعه ای با چشم انداز ۲۰ ساله زمان زیادی است، سندی بالادستی که باید الگویی برای طرح های توسعه ای ۵ ساله باشد همچنان بیش از یک دهه در دست اقدام است.

"رسیدن به مطلوب ترین توزیع ممکن جمعیت توسط بهترین شکل توزیع فعالیت های اقتصادی و اجتماعی در پهنه سرزمین" شاید واضح ترین مفهوم مطرح شده برای آمایش سرزمین باشد، همان سندی که می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات هر منطقه باشد.

 پایین بودن درآمد سرانه، خروج نخبگان، کشاورزی نیمه سنتی، توزیع نامناسب جمعیت (چنانچه ۵۰ درصد جمعیت استان در شهر کرمانشاه زندگی می کنند)، هزینه کرد نامناسب اعتبارات، مهاجرفرستی بالا، تعداد زیاد واحدهای صنعتی نیمه فعال و راکد، قرار گرفتن در راس هرم بیکاری کشور، عدم توانایی بهره مندی از ظرفیت های سرشار حوزه گردشگری، دامداری سنتی و نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در کنار چالش های دیگر ضرورت تدوین طرح آمایش در استان را دوچندان کرده است.

تدوین سند آمایش سرزمین کرمانشاه در سال ۸۵ کلید خورد، اما بنا به دلایلی این موضوع محقق نشد و از سال ۹۳ مدیریت ارشد وقت استان و پس از احیای مجدد سازمان مدیریت و برنامه ریزی که وظیفه اصلی تدوین این سند بر عهده این سازمان بود، تصمیم به واگذاری این امر به دانشگاه رازی کرمانشاه گرفت.

پیش بینی مجری طرح برای اتمام این سند یک پیش بینی ۳ ساله بود که حالا با گذشت این زمان مسئولان امر هنوز نتوانسته اند این طرح بزرگ و حساس را در بازه زمانی فوق به پایان برسانند برای اطلاع از چند و چون اجرای این طرح به دست اندرکاران آن رفتیم تا از آخرین وضعیت این طرح بزرگ جویا شویم.

ارائه گزارش اولیه سند آمایش استان تا پایان سال

 رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه در خصوص آخرین وضعیت پیشرفت طرح مطالعات آمایش سرزمین استان ، اظهار داشت: این طرح که دستگاه اجرایی آن دانشگاه رازی است، در حال انجام بوده و جلسات و نشست های فراوانی نیز در این خصوص برگزار شده و در حال طی فرآیندهای طراحی شده است.

 طهمورث الیاسی بختیاری با بیان اینکه مراحل اول آن تکمیل و ایرادات و نواقص آن در حال رفع است، افزود: ویرایش اولیه سند آمایش استان تا پایان سال قرار است ارائه شود.

وی در خصوص اعتبارات این طرح نیز گفت: اعتبار این طرح بر اساس موافقت نامه اجرایی آن یک میلیارد و ۴۸۰ میلیون تومان است که تاکنون ۹۰۰ میلیون تومان آن ابلاغ و تخصیص یافته و مابقی نیز متناسب با گزارش هایی که ارائه می شود ابلاغ و تخصیص داده می شود.

این مقام مسئول در مورد احتمال تزریق اعتبارات بیشتر به این طرح نیز تصریح کرد: طرح آمایش جزء طرح های اولویت دار و ویژه استان است که بنا به ضرورت باید انجام شود و هر میزان اعتبار لازم باشد برای اتمام این طرح به صورت مطلوب، تامین می شود اما فعلا نیازی نمی بینیم که بیش از این مبلغی ابلاغ و تخصیص بدهیم.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه ادامه داد: ولی بنا به ضرورت اگر نیاز باشد به طور طبیعی در شورای برنامه ریزی استان مطرح و در صورت تصویب اعتبار لازم را تامین می کنیم، هیچ مشکلی در این زمینه نداریم.

 الیاسی خاطرنشان کرد: برای این برنامه ای که افق بلندمدت توسعه استان را تدوین و راهبردههای توسعه بلندمدت را ارائه می کند و جزو اولویت هاست امکانات و بودجه کافی تهیه می کنیم تا به صورت علمی و کیفی تهیه شود.

این مقام مسئول همچنین تصریح کرد: وقتی که ۴ تا ۵ هزار میلیارد تومان سالیانه در استان کرمانشاه هزینه می کنیم، آیا ضرورت ندارد بودجه کافی برای طرحی که راهبردهای توسعه ای بلندمدت را طراحی می کند تهیه کنیم.

 چرا فاز اول طرح تایید نشده وارد فاز دوم شدند؟

 وی در پاسخ به این سوال که چرا مجری طرح با وجود عدم تایید فاز اول این طرح وارد فاز دوم شده است نیز بیان داشت: واقعیت این است که فرآیندی که این مطالعات طی می کند فرآیند مشخصی است و این طرح در کارگروه های ذیل شورای برنامه ریزی استان و در خود این شورا مطرح شده و می شود، نظرات ناظر هم گرفته و فرآیند مذکور طی می شود.

الیاسی افزود: در واقع برخی از نقطه نظرات ناظر هم گاهی ممکن است مورد قبول واقع نشود و ایراداتی به ناظر هم ممکن است، وارد باشد، البته این طرح ناظر خوبی دارد و در حال انجام کار است. این رفت و برگشت ها طبیعی است ناظر کارش را انجام می دهد و مجری هم کارش را انجام می دهد و فرآیند طی می شود.

دانشگاه رازی هم مجری است هم پیمانکار، ناظر هم خودش انتخاب کرده!

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه تصریح کرد: دانشگاه رازی به عنوان دستگاه اجرایی این موضوع بوده و برای ارتقای کیفیت کار و بهره بردن از نظرات کارشناسی شرکت ناظر با آنها قرارداد بسته است، دستگاه اجرایی می تواند هم پیمانکار بگیرد هم ناظر و قرارداد ناظر با مجری است.

وی با بیان اینکه ناظر با دقت و حساسیت کارش را انجام می دهد و اشکالاتی هم می گیرد که مجری موظف است آنها را رفع کند، گفت: مطالعات مرحله اول تهیه شده ناظر ایراداتی دارد که برخی وارد است و برخی وارد نیست. به دلیل محدودیت های اطلاعاتی و خلاءهای موجود که ایرادات وارد برطرف می شود.

 الیاسی در مورد شروع فاز دو طرح با وجود تایید نشدن فاز اول بیان داشت: انجام این کار منافاتی هم ندارد، در شرح خدمات مرحله اول و دوم دارد ولی در مرحله اول دانشگاه می توانست وارد فاز برنامه ریزی، سیاست گذاری و آینده نگری در ارتباط با بخش ها شود و کارش را دنبال کند، به نظر می آید خیلی مسئله ایجاد نمی کند.

این مقام مسئول ادامه داد: نهایتا باید ما طرح آمایش استان را تکمیل، در شورای برنامه ریزی تصویب و به سازمان مدیریت و برنامه ریزی ارائه کنیم تا مبنای تدوین سند ملی و استانی آمایش شود.

نسخه نهایی تا خرداد سال آینده باید تحویل شود

وی در خصوص اینکه نسخه نهایی این طرح چه زمانی آماده می شود نیز گفت:خیلی عجله داریم تا زمانی که سازمان مدیریت به ما اعلام کرده، تا خردادماه سال آینده است آنرا در اختیار سازمان قرار بدهیم.

 رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه اظهار داشت: سازمان مدیریت و برنامه ریزی و امور آمایش و محیط زیست در تهران نقطه نظرات در ارتباط با خروجی های طرح دارند و بیشتر منظورشان تطبیق موضوع و افزایش دقت و کاربردی بودن خروجی هاست.

الیاسی با بیان اینکه بیش از ۱۰۰ نفر از استاد، کارشناس و متخصص درگیر این طرح هستند، ادامه داد: سرانه این طرح ۹ میلیون تومان است، آیا این طرح اینقدراهمیت ندارد؟

این مقام مسئول اظهار داشت: لذا باید برای این طرح بزرگ و ویژه اعتبار کافی تخصیص داد و البته این موضوع نافی مسئولیت مجریان طرح نیست و باید تلاش کنند که کار دقیق و باکیفیت انجام شود.

متوسط زمان در تدوین مطالعات آمایش ۶.۵ سال است

الیاسی با تصریح اینکه متوسط زمان در تدوین مطالعات آمایش ۶.۵ سال است، گفت: در واقع استان کرمانشاه از سال ۹۳ شروع کرده و اگر ۳ تا ۴ ساله انجام شود کار ارزشمندی است، چراکه برخی از استانها که وسعت و جمعیت و سابقه آنها در ارتباط با انجام این فعالیت ها بیشتر از کرمانشاه است. از جمله استانهای فارس و آذربایجان شرقی مطالعات آمایش را سال ۹۰ شروع کردند و هنوز نتوانسته اند آنرا جمع بندی کنند حتی با اینکه اعتبارات بیشتری حدود ۲.۵ تا ۳ میلیارد تومان هزینه کرده اند.

وی بیان داشت: هدف ما از سپردن این طرح به دانشگاه رازی این است که ظرفیت سازی و دانش آن بومی شود و این هزینه را پرداخت می کنیم تا جامعه دانشگاهی تقویت شود و اعتماد به نفس دانشگاهیان استان افزایش یابد.

این مقام مسئول گفت: برای دوستانی که سال ۹۳ قبل از ما کار را واگذار کرده بودند خیلی ساده بود که مشاوری بگیرند و با ۲ میلیارد تومان طرحی تهیه و تصویب کنند، ولی ما می خواهیم دانش آن بومی شود و باید برای این منظور حمایت و هزینه کنیم.

الیاسی با تصریح اینکه طرحی که مشاور آن خارج از استان باشد کاربرد و اثربخشی لازم را ندارد، گفت: امسال بالغ بر ۲ هزار میلیارد تومان اعتبارات استانی و ملی در استان هزینه شده، آیا اگر۱ درصد را صرف طراحی نظارت و برنامه ریزی کنیم تا کارایی و اثربخشی اعتبارات  بیشتر شود توجیه ندارد؟

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه اظهار داشت: این سند آمایش چشم انداز ۲۰ ساله توسعه ای است و برای تدوین آن متخصصینی از رشته های علوم انسانی از جمله اقتصاد، جغرافیا و GIS مشارکت دارند و تدوین آن قطعا زمان بر است.

مهرماه ۹۷ به جمع بندی می رسیم

 مجری طرح مطالعات آمایش سرزمینی استان کرمانشاه  اظهار داشت: مطالعات وضع موجود تمام شده و در سه مورد از گزارش ها در حال اصلاح نقطه نظرات ناظر هستیم.

دکتر جمال فتح اللهی با بیان اینکه گزارشات در ۹ بخش فرستاده شده که سه بخش آن اصلاحات نیاز داشت، افزود: فاز دوم را از مهرماه سال جاری همزمان با اصلاح گزارشات آغاز کرده ایم.

وی در مورد پیش بینی اتمام طرح نیز گفت: فاز برنامه ریزی یکسال زمان می برد تا مهرماه سال ۹۷ تا به جمع بندی برسیم، البته گزارش اولیه را تا آخر سال در اختیار سازمان مدیریت و برنامه ریزی قرار می دهیم.

 مجری طرح مطالعات آمایش سرزمینی استان کرمانشاه در خصوص اعتبارات این طرح نیز بیان داشت: بودجه این طرح تا کنون همان بودجه مصوب دو سال پیش به ارزش یک میلیارد و ۴۷۰ میلیون تومان بوده که ۷۰۰ میلیون تومان آن تخصیص یافته و با همان هزینه پیش بینی شده دو سال قبل قابل اجراست.

 فتح اللهی ادامه داد: ۵۳ نفر پژوهشگر و به همین اندازه پرسشگر در این طرح همکاری می کنند که البته پرسشگرها کارشان به اتمام رسیده و پژوهشگرها در حال فعالیت هستند.

ناظر طرح: بدون هماهنگی با کارفرما صحبت نمی کنم!

 اما برای پیگیری وضعیت نظارت این طرح با دکتر محمدی ناظر طرح آمایش سرزمین استان کرمانشاه و عضو شرکت مآب که نظارت این طرح را بر عهده دارد، تماس گرفت اما وی که انتظار می رفت به صورت مستقل از کارفرما و مجری  عمل کند در پاسخ به سوالی برای انجام مصاحبه در زمینه پیشرفت این طرح اظهار داشت که باید بعد از هماهنگی با کارفرما صحبت کنم.

وی گفت: هر اظهارنظری داشته باشم برای برخی خوشایند و برای عده ای ناخوشایند است لذا باید مجوز شفاهی از سازمان مدیریت و برنامه ریزی به عنوان کارفرما داشته باشم.

استاندار: سند آمایش هنوز روی قفسه هاست و خروجی نداشته

هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه هم در پاسخ به  وضعیت تهیه سند آمایش استان گفت: جلسات زیادی برای این سند برگزار شده اما سند آمایش هنوز سند خیلی پخته ای نیست و باید پخته شود.

وی در خصوص تعداد استانهایی که این سند را آماده کرده اند، افزود: اینکه ۲۰ استان این سند را تهیه کرده اند، اینگونه نیست و هنوز تعدادی از استانها این سند را تهیه نکرده اند.

استاندار کرمانشاه در خصوص ارتباط بین بودجه و سند آمایش سرزمینی نیز گفت: این سند هیچ ارتباطی به بودجه ندارد و اینکه می گویند سند آمایش به بودجه وصل است، درست نیست.

وی گفت: سند آمایش کار خوبی بوده و از زمان دکتر نوبخت انجام گرفته است. هر اداره ای که تشریف ببرید می بینید که کل سند روی قفسه ها وجود دارد و هیچ خروجی برای ما تاکنون نداشته است.

این مسئول با بیان اینکه ۴۴ درصد سیستم بودجه ریزی براساس لابی و چانه زنی است و ما باید برویم چانه بزنیم تا بودجه بگیریم، گفت: اما کجای سند آمایش این موضوع را مشخص کرده است!؟

بازوند تاکید کرد: سند آمایش یک سند بسیار بسیار سند معتبر و خوبی است و ای کاش ما از روز اول همه کارهایمان را براساس سند آمایش انجام می دادیم اما واقعیت این است که فشارهایی که وجود دارد نمی‌گذارد ما ازسند آمایش در کشور استفاده کنیم.

 با این اوصاف و با توجه به ضرورت اجرای این طرح و هزینه و زمان و دانشی که برای انجام این طرح بزرگ انجام شده است انتظار می رود که جامعه علمی استان با پیشنهادات و راهکارهای علمی و کارشناسانه خود به کمک مسئولان اجرایی بیایند تا هرچه سریعتر این مهم به سرانجام برسد.