کیهان: امروز در حالي مهلت قانوني 10 روزه شوراي نگهبان براي احراز صلاحيت نامزدهاي يازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري به پايان مي‌رسد که براساس قانون از 48 ساعت پس از اعلام اسامي به وزارت کشور، تبليغات رسمي نامزدها آغاز خواهد شد.
ثبت‌نام از نامزدهاي يازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري از تاريخ 17 ارديبهشت ماه به مدت 5 روز انجام شد که در پايان مهلت مقرر جمعا 686 نفر براي شرکت در اين انتخابات ثبت‌نام کردند که از اين تعداد656 نفر يعني 96 درصد ثبت‌نام‌شدگان مرد و 30 نفر يعني 4 درصد از بانوان بودند.
از اين تاريخ به بعد شوراي نگهبان طبق اصل 118 قانون اساسي مسئوليت بررسي صلاحيت نامزدها را برعهده گرفت.
اين شورا قرار است امروز در پايان مهلت قانوني 10 روزه با احتساب تمديد 5 روزه، نتايج احراز صلاحيت‌ها را در اختيار وزارت کشور براي ابلاغ به نامزدها و ادامه روند انتخابات قرار دهد.
شوراي نگهبان براساس شرايطي از قبيل ايراني‌الاصل بودن، مدير و مدبر بودن، اعتقاد به مباني نظام جمهوري اسلامي و موارد ديگري که در ذيل اصل 115 قانون اساسي آمده است، صلاحيت نامزدها را احراز کرده است. آنچه مسلم است اين که اعضاي شوراي نگهبان متشکل از 6 فقيه و 6 حقوقدان در بررسي صلاحيت‌ها چيز ديگري جز قانون را در نظر نمي‌گيرند و چنانچه هر نامزدي رأي نصف به اضافه يک شورا را کسب کند، صلاحيت او احراز مي‌شود.
حضرت آيت‌الله العظمي خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب نيز 16 ارديبهشت ماه در جمع «دست‌اندرکاران انتخابات رياست جمهوري و شوراهاي شهر و روستا» التزام کامل به قانون را، راه اساسي جلوگيري از بروز مشکلات انتخابات دانستند و تأکيد کردند «آحاد مردم در همه روستاها و شهرها، به دنبال اين باشند که هر کس هر حرفي مي‌زند و هر توقعي دارد براساس قانون باشد.»
ايشان با نکوهش رفتار فتنه‌گران در انتخابات رياست جمهوري سال 88 و با تأکيد به مسئولان انتخاباتي براي عمل به مر قانون افزودند: «در همه مراحل از جمله بررسي صلاحيت‌ها، برگزاري انتخابات، شمارش آراء، حفظ آراء و... فقط براساس قانون عمل کنند که بحمدالله تاکنون همين جور بوده است.»
در همين رابطه، سخنگوي شوراي نگهبان به تشريح آخرين وضعيت احراز صلاحيت‌ها در شوراي نگهبان در گفت‌وگو با برنامه «من طهران» شبکه خبري العالم پرداخت.
فردي که فقط قادر به انجام چندساعت کار در روز باشد تأييد نمي‌شود
عباسعلي کدخدايي گفت: اگر فردي که قصد به دست گرفتن يک پست کلان اداري را دارد، فقط قادر به انجام چند ساعت کار در روز باشد طبيعي است که نمي‌تواند تأييد شود.
عباسعلي کدخدايي درباره نامه 100 نماينده براي رد صلاحيت رفسنجاني و مشايي اظهار داشت: چون کشوري آزاد هستيم هر فرد يا گروه نسبت به افراد اظهارنظر مي‌کند، اما شوراي نگهبان نمي‌تواند درباره بررسي صلاحيت‌ها به صحبت‌هايي توجه کند که برخي از اقشار مردم مي‌گويند. ما بايد حجت داشته باشيم نسبت به اعلام نظري که راجع به افراد ثبت‌نام کننده مطرح مي‌شود، اگر قانون اجازه دهد افراد ثبت‌نام کنند و صلاحيت داشته باشند، اسامي مطرح شده فرقي براي اين شورا ندارد. وي گفت: اگر فردي رفتاري داشته که اعتقادش را به مباني نظام جمهوري اسلامي ايران مخدوش کرده يا محل ترديد باشد، به طور طبيعي انتظار نداشته باشد که شوراي نگهبان صلاحيتش را تأييد کند؛ اما اگر در اين چارچوب نباشد به دليل اين که جمهوري اسلامي ايران يک کشور آزاد با معيارهاي دموکراسي ديني است، هر کسي حق دارد حرفش را بزند.
وي ادامه داد: شوراي نگهبان مانع سخن گفتن يا طرح اعتراض‌هاي افراد نمي‌شود؛ اما بايد در چارچوب قانون باشد. اگر اين رفتار و گفتار در چارچوب قانون بوده است شوراي نگهبان با کسي کاري ندارد؛ ولي اگر خلاف اين قوانين بوده و شرايط اصل 115 را مخدوش کند، به طور طبيعي شوراي نگهبان در بررسي صلاحيت‌ها، اين گونه مسائل را مد نظر قرار خواهد داد. کدخدايي در پاسخ به اين سؤال که آيا شوراي نگهبان اين نگراني را دارد که با رد صلاحيت برخي نامزدها آشوب و اغتشاش شود و به همين دليل تحت فشار باشد، اظهار کرد: شوراي نگهبان همچنان که امام خميني(ره) مي‌فرمودند، منافع عالي نظام را در نظر مي‌گيرد و براساس قانون اساسي عمل مي‌کند؛ طبيعتاً اين شورا قانون اساسي را در چارچوب منافع عالي نظام رعايت کرده و سعي دارد که تصميماتش در همين چارچوب اتخاذ شود.
شوراي نگهبان
ترس و واهمه‌اي ندارد
وي افزود: شوراي نگهبان براي انتخابات آينده نيز همين‌گونه عمل خواهد کرد و از هيچ کسي جز خداوند بزرگ ترس و واهمه‌اي ندارد. همه افرادي که در شورا هستند، مستقل مي‌باشند و در تصميماتشان، ترس از خدا را ملاک قرار مي‌دهند نه ترس از ديگران را.
سخنگوي شوراي نگهبان تاکيد کرد که اين شورا تحت تاثير احزاب، گروه‌ها و جريان‌هاي سياسي قرار نمي‌گيرد و در تصميم‌هاي خود براي بررسي صلاحيت نامزدهاي رياست جمهوري فقط به قانون تکيه دارد. کساني مورد تاييد قرار مي‌گيرند که شرايط قانوني داشته باشند، اگر کساني متخلف هستند و رفتارهاي غيرقانوني دارند، شوراي نگهبان هيچگونه نگراني و ترسي در زمينه اعلام عدم صلاحيت آنها ندارد چون نمي‌توانند اين پست مهم را عهده‌دار شوند.
شرايط جسمي
سخنگوي شوراي نگهبان درباره وضعيت جسمي يا سن نامزد رياست جمهوري، بيان کرد: در قانون تصريح نشده که رئيس‌جمهوري چه توانايي‌هايي داشته باشد، يا اينکه اگر سلامت کامل جسمي دارد يا ندارد درباره آن اظهارنظر کنيم؛ اما شرايط مندرج در اصل 115 کلي تلقي مي‌شود خصوصا براي اشخاصي که از يک مرحله عبور کردند و در گردونه رجال مذهبي و سياسي قرار گرفتند. اين افراد طبيعتا اشخاصي هستند که بايد توانايي‌هاي جسمي لازم را داشته باشند.
وي افزود: تا اين دوره اشخاص ثبت‌نام کننده سن بالا يا ناتواني خاصي نداشتند که بخواهيم به صورت رويه درباره آن اظهارنظر داشته باشيم، اما اگر فردي که قصد به دست گرفتن يک پست کلان اداري را دارد، فقط قادر به انجام چند ساعت کار در روز باشد طبيعي است که نمي‌تواند تاييد شود، اينکه آيا شرايط جسمي در مباحث توانايي‌هاي رئيس‌جمهوري مد نظر قرار خواهد گرفت يا خير موضوعي است که ممکن است آن را مد نظر قرار دهيم، اما هنوز بحثي درباره آن نشده است.
سخنگوي شوراي نگهبان درباره فتنه و جريان انحرافي گفت: درباره مباحث سياسي در فضاي سياسي و اجتماعي، شوراي نگهبان خود را مقيد نمي‌کند به اصطلاحاتي که مطرح شده است؛ طبيعتا گمانه‌زني‌ها، شايعات و القاب سياسي به افراد در حوادث مختلف در کشور نسبت داده مي‌شود، اينکه تا چه اندازه اين‌ها در شوراي نگهبان مد نظر قرار مي‌گيرد، بايد در چارچوب قانون عمل کنيم. وظيفه ما اين خواهد بود که آيا رفتار افراد و نه رفتار گروه‌ها و جناح‌ها با شرايط مندرج در اصل 115 مطابقت دارد.
تصدي سمت مهم، شرط اصلي نيست
سخنگوي شوراي نگهبان درباره امکان تاثير پست و سمت افراد بر تصميم شوراي نگهبان اظهار کرد: داشتن سمت‌هاي مهم و موفقيت در تصدي اينگونه سمت‌ها مي‌تواند دليلي بر توانايي افراد حائز اين سمت‌ها براي اداره امور کشور باشد؛ ولي تصدي چنين سمت‌هايي شرط اصلي نيست، بلکه شرايط ديگري نيز وجود دارد به عنوان مثال اگر کسي در مديريت کشوري فرد توانمندي باشد؛ ولي در مسائل اعتقادي و مباني جمهوري اسلامي ايران مشکل داشته باشد، طبيعتا در رقابت انتخاباتي نمي‌تواند حضور داشته باشد؛ لذا نامزدها براي ورود به رقابت انتخاباتي بايد همه شرايط لازم را داشته باشند.
وي افزود: اگر يک فرد کارکشته و قوي و معتقد به مباني جمهوري اسلامي ايران براي انتخابات نامزد شود؛ ولي ايراني‌الاصل نباشد هر چند در ايران زندگي کند يا تابعيت جمهوري اسلامي ايران را نداشته باشد، اين فرد هم نمي‌تواند وارد انتخابات شود.
کدخدايي درباره نوع نگاه شوراي نگهبان به ديدگاه‌هاي نامزدها درباره مسائل سياسي مانند رابطه با آمريکا و برنامه هسته‌اي ايران خاطرنشان کرد: اين ديدگاه‌ها، نظرات نامزدها است و شوراي نگهبان مفصلا وارد اين مسائل نخواهد شد ولي اگر فردي سياست‌هاي کلان ايران را قبول داشته باشد، طبيعتا مورد قبول شوراي نگهبان قرار خواهد گرفت ولي اگر سياست‌هاي کلان ايران را قبول نداشته باشد به عنوان مثال معتقد به برخي از اصول قانون اساسي نباشد، که اين امر در تأييد صلاحيت وي موثر است.
نسبت به عددها حساسيتي نداريم
وي گفت: عددهايي که در رسانه‌ها مطرح مي‌شود همه گمانه‌زني و شايعه است و من هيچ‌کدام را تاييد نمي‌کنم؛ نسبت به عددها حساسيتي نداريم و معيارهاي خاص خود را دنبال مي‌کنيم.
وي با اشاره به اينکه بررسي‌ها در حال انجام است و پس از پايان کار اسامي توسط وزارت کشور به رسانه‌هاي گروهي اعلام خواهد شد، افزود: در شوراي نگهبان از 12 نفر عضو براي امور اين چنيني نيازمند 7 راي است تا صلاحيت يک فرد به رسميت شناخته شود. اگر بيش از 7 راي به فردي داده شود صلاحيت وي تاييد مي‌شود و اگر کمتر از اين مقدار باشد به معناي عدم احراز صلاحيت فرد ثبت‌نام کننده است.
کدخدايي درباره تعداد نامزدهاي مورد نظر براي حضور در انتخابات گفت: براي شوراي نگهبان اهميتي ندارد که چه تعداد ثبت‌نام مي‌کنند و يا چه تعداد تاييد صلاحيت مي‌شوند بلکه معيار اصلي براي اين شورا شرايط اصل 115 قانون است و غير از اين محدوديت ديگري نداريم. حتي اگر تعداد به 30 نفر برسد و فرقي نمي‌کند که تعداد 4 نفر باشد همانطور که در انتخابات رياست جمهوري سال 88 شاهد بوديم.
ثبت‌نام از نامزدهاي يازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري از تاريخ 17 ارديبهشت ماه به مدت 5 روز انجام شد که در پايان مهلت مقرر جمعا 686 نفر براي شرکت در اين انتخابات ثبت‌نام کردند که از اين تعداد656 نفر يعني 96 درصد ثبت‌نام‌شدگان مرد و 30 نفر يعني 4 درصد از بانوان بودند.
از اين تاريخ به بعد شوراي نگهبان طبق اصل 118 قانون اساسي مسئوليت بررسي صلاحيت نامزدها را برعهده گرفت.
اين شورا قرار است امروز در پايان مهلت قانوني 10 روزه با احتساب تمديد 5 روزه، نتايج احراز صلاحيت‌ها را در اختيار وزارت کشور براي ابلاغ به نامزدها و ادامه روند انتخابات قرار دهد.
شوراي نگهبان براساس شرايطي از قبيل ايراني‌الاصل بودن، مدير و مدبر بودن، اعتقاد به مباني نظام جمهوري اسلامي و موارد ديگري که در ذيل اصل 115 قانون اساسي آمده است، صلاحيت نامزدها را احراز کرده است. آنچه مسلم است اين که اعضاي شوراي نگهبان متشکل از 6 فقيه و 6 حقوقدان در بررسي صلاحيت‌ها چيز ديگري جز قانون را در نظر نمي‌گيرند و چنانچه هر نامزدي رأي نصف به اضافه يک شورا را کسب کند، صلاحيت او احراز مي‌شود.
حضرت آيت‌الله العظمي خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب نيز 16 ارديبهشت ماه در جمع «دست‌اندرکاران انتخابات رياست جمهوري و شوراهاي شهر و روستا» التزام کامل به قانون را، راه اساسي جلوگيري از بروز مشکلات انتخابات دانستند و تأکيد کردند «آحاد مردم در همه روستاها و شهرها، به دنبال اين باشند که هر کس هر حرفي مي‌زند و هر توقعي دارد براساس قانون باشد.»
ايشان با نکوهش رفتار فتنه‌گران در انتخابات رياست جمهوري سال 88 و با تأکيد به مسئولان انتخاباتي براي عمل به مر قانون افزودند: «در همه مراحل از جمله بررسي صلاحيت‌ها، برگزاري انتخابات، شمارش آراء، حفظ آراء و... فقط براساس قانون عمل کنند که بحمدالله تاکنون همين جور بوده است.»
در همين رابطه، سخنگوي شوراي نگهبان به تشريح آخرين وضعيت احراز صلاحيت‌ها در شوراي نگهبان در گفت‌وگو با برنامه «من طهران» شبکه خبري العالم پرداخت.
فردي که فقط قادر به انجام چندساعت کار در روز باشد تأييد نمي‌شود
عباسعلي کدخدايي گفت: اگر فردي که قصد به دست گرفتن يک پست کلان اداري را دارد، فقط قادر به انجام چند ساعت کار در روز باشد طبيعي است که نمي‌تواند تأييد شود.
عباسعلي کدخدايي درباره نامه 100 نماينده براي رد صلاحيت رفسنجاني و مشايي اظهار داشت: چون کشوري آزاد هستيم هر فرد يا گروه نسبت به افراد اظهارنظر مي‌کند، اما شوراي نگهبان نمي‌تواند درباره بررسي صلاحيت‌ها به صحبت‌هايي توجه کند که برخي از اقشار مردم مي‌گويند. ما بايد حجت داشته باشيم نسبت به اعلام نظري که راجع به افراد ثبت‌نام کننده مطرح مي‌شود، اگر قانون اجازه دهد افراد ثبت‌نام کنند و صلاحيت داشته باشند، اسامي مطرح شده فرقي براي اين شورا ندارد. وي گفت: اگر فردي رفتاري داشته که اعتقادش را به مباني نظام جمهوري اسلامي ايران مخدوش کرده يا محل ترديد باشد، به طور طبيعي انتظار نداشته باشد که شوراي نگهبان صلاحيتش را تأييد کند؛ اما اگر در اين چارچوب نباشد به دليل اين که جمهوري اسلامي ايران يک کشور آزاد با معيارهاي دموکراسي ديني است، هر کسي حق دارد حرفش را بزند.
وي ادامه داد: شوراي نگهبان مانع سخن گفتن يا طرح اعتراض‌هاي افراد نمي‌شود؛ اما بايد در چارچوب قانون باشد. اگر اين رفتار و گفتار در چارچوب قانون بوده است شوراي نگهبان با کسي کاري ندارد؛ ولي اگر خلاف اين قوانين بوده و شرايط اصل 115 را مخدوش کند، به طور طبيعي شوراي نگهبان در بررسي صلاحيت‌ها، اين گونه مسائل را مد نظر قرار خواهد داد. کدخدايي در پاسخ به اين سؤال که آيا شوراي نگهبان اين نگراني را دارد که با رد صلاحيت برخي نامزدها آشوب و اغتشاش شود و به همين دليل تحت فشار باشد، اظهار کرد: شوراي نگهبان همچنان که امام خميني(ره) مي‌فرمودند، منافع عالي نظام را در نظر مي‌گيرد و براساس قانون اساسي عمل مي‌کند؛ طبيعتاً اين شورا قانون اساسي را در چارچوب منافع عالي نظام رعايت کرده و سعي دارد که تصميماتش در همين چارچوب اتخاذ شود.
شوراي نگهبان
ترس و واهمه‌اي ندارد
وي افزود: شوراي نگهبان براي انتخابات آينده نيز همين‌گونه عمل خواهد کرد و از هيچ کسي جز خداوند بزرگ ترس و واهمه‌اي ندارد. همه افرادي که در شورا هستند، مستقل مي‌باشند و در تصميماتشان، ترس از خدا را ملاک قرار مي‌دهند نه ترس از ديگران را.
سخنگوي شوراي نگهبان تاکيد کرد که اين شورا تحت تاثير احزاب، گروه‌ها و جريان‌هاي سياسي قرار نمي‌گيرد و در تصميم‌هاي خود براي بررسي صلاحيت نامزدهاي رياست جمهوري فقط به قانون تکيه دارد. کساني مورد تاييد قرار مي‌گيرند که شرايط قانوني داشته باشند، اگر کساني متخلف هستند و رفتارهاي غيرقانوني دارند، شوراي نگهبان هيچگونه نگراني و ترسي در زمينه اعلام عدم صلاحيت آنها ندارد چون نمي‌توانند اين پست مهم را عهده‌دار شوند.
شرايط جسمي
سخنگوي شوراي نگهبان درباره وضعيت جسمي يا سن نامزد رياست جمهوري، بيان کرد: در قانون تصريح نشده که رئيس‌جمهوري چه توانايي‌هايي داشته باشد، يا اينکه اگر سلامت کامل جسمي دارد يا ندارد درباره آن اظهارنظر کنيم؛ اما شرايط مندرج در اصل 115 کلي تلقي مي‌شود خصوصا براي اشخاصي که از يک مرحله عبور کردند و در گردونه رجال مذهبي و سياسي قرار گرفتند. اين افراد طبيعتا اشخاصي هستند که بايد توانايي‌هاي جسمي لازم را داشته باشند.
وي افزود: تا اين دوره اشخاص ثبت‌نام کننده سن بالا يا ناتواني خاصي نداشتند که بخواهيم به صورت رويه درباره آن اظهارنظر داشته باشيم، اما اگر فردي که قصد به دست گرفتن يک پست کلان اداري را دارد، فقط قادر به انجام چند ساعت کار در روز باشد طبيعي است که نمي‌تواند تاييد شود، اينکه آيا شرايط جسمي در مباحث توانايي‌هاي رئيس‌جمهوري مد نظر قرار خواهد گرفت يا خير موضوعي است که ممکن است آن را مد نظر قرار دهيم، اما هنوز بحثي درباره آن نشده است.
سخنگوي شوراي نگهبان درباره فتنه و جريان انحرافي گفت: درباره مباحث سياسي در فضاي سياسي و اجتماعي، شوراي نگهبان خود را مقيد نمي‌کند به اصطلاحاتي که مطرح شده است؛ طبيعتا گمانه‌زني‌ها، شايعات و القاب سياسي به افراد در حوادث مختلف در کشور نسبت داده مي‌شود، اينکه تا چه اندازه اين‌ها در شوراي نگهبان مد نظر قرار مي‌گيرد، بايد در چارچوب قانون عمل کنيم. وظيفه ما اين خواهد بود که آيا رفتار افراد و نه رفتار گروه‌ها و جناح‌ها با شرايط مندرج در اصل 115 مطابقت دارد.
تصدي سمت مهم، شرط اصلي نيست
سخنگوي شوراي نگهبان درباره امکان تاثير پست و سمت افراد بر تصميم شوراي نگهبان اظهار کرد: داشتن سمت‌هاي مهم و موفقيت در تصدي اينگونه سمت‌ها مي‌تواند دليلي بر توانايي افراد حائز اين سمت‌ها براي اداره امور کشور باشد؛ ولي تصدي چنين سمت‌هايي شرط اصلي نيست، بلکه شرايط ديگري نيز وجود دارد به عنوان مثال اگر کسي در مديريت کشوري فرد توانمندي باشد؛ ولي در مسائل اعتقادي و مباني جمهوري اسلامي ايران مشکل داشته باشد، طبيعتا در رقابت انتخاباتي نمي‌تواند حضور داشته باشد؛ لذا نامزدها براي ورود به رقابت انتخاباتي بايد همه شرايط لازم را داشته باشند.
وي افزود: اگر يک فرد کارکشته و قوي و معتقد به مباني جمهوري اسلامي ايران براي انتخابات نامزد شود؛ ولي ايراني‌الاصل نباشد هر چند در ايران زندگي کند يا تابعيت جمهوري اسلامي ايران را نداشته باشد، اين فرد هم نمي‌تواند وارد انتخابات شود.
کدخدايي درباره نوع نگاه شوراي نگهبان به ديدگاه‌هاي نامزدها درباره مسائل سياسي مانند رابطه با آمريکا و برنامه هسته‌اي ايران خاطرنشان کرد: اين ديدگاه‌ها، نظرات نامزدها است و شوراي نگهبان مفصلا وارد اين مسائل نخواهد شد ولي اگر فردي سياست‌هاي کلان ايران را قبول داشته باشد، طبيعتا مورد قبول شوراي نگهبان قرار خواهد گرفت ولي اگر سياست‌هاي کلان ايران را قبول نداشته باشد به عنوان مثال معتقد به برخي از اصول قانون اساسي نباشد، که اين امر در تأييد صلاحيت وي موثر است.
نسبت به عددها حساسيتي نداريم
وي گفت: عددهايي که در رسانه‌ها مطرح مي‌شود همه گمانه‌زني و شايعه است و من هيچ‌کدام را تاييد نمي‌کنم؛ نسبت به عددها حساسيتي نداريم و معيارهاي خاص خود را دنبال مي‌کنيم.
وي با اشاره به اينکه بررسي‌ها در حال انجام است و پس از پايان کار اسامي توسط وزارت کشور به رسانه‌هاي گروهي اعلام خواهد شد، افزود: در شوراي نگهبان از 12 نفر عضو براي امور اين چنيني نيازمند 7 راي است تا صلاحيت يک فرد به رسميت شناخته شود. اگر بيش از 7 راي به فردي داده شود صلاحيت وي تاييد مي‌شود و اگر کمتر از اين مقدار باشد به معناي عدم احراز صلاحيت فرد ثبت‌نام کننده است.
کدخدايي درباره تعداد نامزدهاي مورد نظر براي حضور در انتخابات گفت: براي شوراي نگهبان اهميتي ندارد که چه تعداد ثبت‌نام مي‌کنند و يا چه تعداد تاييد صلاحيت مي‌شوند بلکه معيار اصلي براي اين شورا شرايط اصل 115 قانون است و غير از اين محدوديت ديگري نداريم. حتي اگر تعداد به 30 نفر برسد و فرقي نمي‌کند که تعداد 4 نفر باشد همانطور که در انتخابات رياست جمهوري سال 88 شاهد بوديم.