گاهی دلم برای خودم تنگ می شود

شرایط پرآشوب زمانه ی ما ایجاب می کند که خویشتنی قدرتمند ، با شناخت روشنی از هویت و شایستگی داشت.

عزت نفس متاثر از عوامل درونی و بیرونی است. منظور از عوامل درونی ، عواملی است که از درون نشات می گیرد یا خود شخص آن را ایجاد می کند: نقطه نظرها، باورها، اعمال یا رفتار.

عوامل بیرونی، همان عوامل محیطی هستند، پیام هایی که کلامی و غیرکلامی انتقال پیدا می کنند و تجربه هایی که بانی و باعث آن پدر و مادر، آموزگاران، اشخاص مهم در زندگی ، سازمان دهندگان و فرهنگ هستند. واقعیت هایی وجود دارند که اجتناب از آنها امکان پذیر نیست، یکی از این واقعیت ها اهمیت عزت نفس است.

ما هرگز نمی توانیم نسبت به رشد و تعالی خود بی توجه باشیم. با این حال عزت نفس یک نیاز اولیه برای انسانها است.

اعتماد کردن به ذهن و دانستن این که همیشه همه شایسته ی رسیدن به خوشبختی هستند، جوهر عزت نفس است. قدرت " اطمینان به خویشتن" در این حقیقت نهفته است که این چیزی بیش از یک داوری یا یک احساس گذرا است. این یک انگیزه دهنده و الهام بخش رفتار است.

چرخه بازخوردی پیوسته ای میان اعمال ما در دنیا و عزت نفس مان وجود دارد. میزان عزت نفس ما ، روی عمل و رفتارمان تاثیر می گذارد و طرز عمل مان عزت نفس را تحت تاثیر قرار می دهد.

میزان عزت نفس ما روی تمام جنبه های وجودی ما اثر می گذارد. طرز کارمان در کارگاه، برخوردمان با مردم، اندازه پیشرفت و ترقی، میزان موفقیت ؛ و نیز در قلمرو شخصی این که : ممکن است دل به چگونه شخصی ببندیم، چگونه با همسرمان ارتباط برقرار کنیم، چگونه با فرزندان و دوستانمان رفتار کنیم و به چه سطحی از سعادت و خوشبختی خواهیم رسید.

همبستگی مثبتی میان عزت نفس سالم و بسیاری از ویژگی های دیگری که روی موقعیت و خوشبختی ما تاثیر دارد، وجود دارد.

عزت نفس سالم با رفتار عقلانی، واقع گرایی، فراست، خلاقیت، استقلال، انعطاف پذیری، توانایی قبول تغییر، تمایل به اذعان اشتباهات و اصلاح آنها، خیرخواهی و همکاری و تعاون در ارتباط مستقیم است.

اما عزت نفس کم با رفتار غیرعقلانی، بی توجهی به واقعیت ها، نداشتن انعطاف، ترس از چیزهای ناآشنا، سازگاری بی تناسب و یا سرکشی نامعقول، رفتار تدافعی، سرسپردگی بیش از اندازه، یا رفتار به شدت کنترل کننده و ترس از دشمنی با دیگران رابطه دارد.

عزت نفس زیاد ، وسیله ای در خدمت دستیابی به هدف است. رسیدن به هدف نیز از سوی دیگر به میزان عزت نفس می افزاید.

عزت نفس را می توان در حالت چهره، رفتار و از محبت و حرکت اشخاص مشاهده کرد؛ در تمجید شدن و تعریف کردن، در ابراز محبت، در احساس امتنان و تشکر و نظائر آن

هرچه عزت نفس ما بیشتر باشد برای برخورد با مشکلاتی که در زندگی خصوصی و در کار و شغلمان بروز می کند ، آمادگی بیشتری داریم : بلندپروازتر می شویم، میل ابراز وجودمان بیشتر می شود و غنای درونمان را بیشتر به نمایش می گذاریم و با افرادی راحت تر کنار می آییم که عزت نفسشان به اندازه عزت نفس ما باشد. هرچه عزت نفس ما سالم تر باشد ، به دیگران احترام بیشتری می گذاریم و با آنها برخورد بهتر و منصفانه تری می کنیم ؛ زیرا آنها را تهدیدی علیه خود در نظر نمی گیریم.

هراسی از این بزرگتر نیست که خود را شایسته عشق ندانیم و بر این اعتقاد باشیم که جز رنج و محنت سرنوشتی انتظارمان را نمی کشد.

داشتن عزت نفس زیاد یعنی این احساس که : خود را مناسب زندگی بدانیم. نیاز ما به عزت نفس ناشی از دو حقیقت اصولی است:

نخست آن که برای بقای خود و احاطه موفقیت آمیز بر محیط ، به استفاده مناسب از آگاهی نیاز داریم. زندگی و حال خوب ما به توانایی ما در فکر کردن بستگی دارد. وم آن که استفاده درست و بجا از آگاهی خود به خود نیست.

جوهر انسانی ما ، توانایی در استدلال کردن است. ذهن چیزی بیش از آگاهی است و ساختار و فرآیندی پیچیده دارد. شامل چیزی بیش از آن چیزی است که به آن مغز سمت راست و سمت چپ می نامیم.

عزت نفس را می توان در حالت چهره، رفتار و از محبت و حرکت اشخاص مشاهده کرد؛ در تمجید شدن و تعریف کردن، در ابراز محبت، در احساس امتنان و تشکر و نظائر آن.
گاهی دلم برای خودم تنگ می شود

برخورد باز و گشوده با انتقادها، راحتی در تصدیق اشتباهات، نمونه هایی از تجلی عزت نفس است ؛ زیرا عزت نفس ، با کامل و صددرصد بی عیب و نقص بودن متفاوت است.

چهره دیگر عزت نفس این است که کلام و حرکات شخص از کیفیت راحت و خودبه خود برخوردار است. به عبارت دیگر طرز کلام و حرکات شخص نشان می دهد که او در جنگ با خویشتن نیست. هماهنگی میان آنچه شخص می گوید و انجام می دهد و طرز نگاه، صحبت و حرکاتش، تجلی عزت نفس است.

کسی که از عزت نفس مناسب برخوردار است هرگز اجازه نمی دهد که احساس اضطراب یا نبود احساس امنیت خاطر اورا کلافه کند، زیرا پذیرفتن اضطراب و مدیریت آن به نظر آنقدرها دشوار نمی رسد.پس کسی که عزت نفس دارد می تواند از جنبه های لطیف و خوشایند خود و دیگران استفاده نماید.

منبع : کتاب روان شناسی عزت نفس