به گزارشامروله، هنگامی که کلمه تنبیه به کار برده می شود ناخود آگاه در ذهن ما کلمه مقابل آن یعنی نظم و انضباط نقش می بندد و هرشخص نسبت به سواد و آگاهی خود تعریف خاصی از نظم و ارتباط آن با تنبیه به کار می برد.
متاسفانه انجام تنبیه توسط خانواده ها و حتی در برخی از مراکز آموزشی هنوز رواج دارد و برخی از والدین بر این عقیده هستند که تنبیه بدنی حرف اول و آخر را در تربیت فرد می زند. این موضوع به گونه ای است که بسیاری روانشناسان و محققان تنبیه را مهلک ترین سم برای تربیت و شکل گیری شخصیت شخص بیان می کنند.
به همین منظور پایگاه خبری امروله در یک میزگرد خبری با حضور ایرج حیدری دکترای روانشناسی تربیتی، علی عرفانی از معلمان آموزش و پرورش و سیروس کاکایی کارشناس آموزش و پرورش ابتدایی این موضوع را بررسی کرد که در ذیل آمده است.
1-تنبیه بدنی چه تاثیرات منفی و مثبتی بر رفتار اشتباه کودک دارد؟
دکتر ایرج حیدری در این خصوص گفت :متاسفانه این فرض ها را بسیاری از والدین و مربیان پذیرفته اند و فکر می کنندکه اگر کودک از آنها اطاعت محض کند، خوشبخت خواهد شد و بنابراین، زمانی که کودک از دستور آنان سرپیچی می کند، او را تنبیه می کنند تا طبق نظر آنها رفتار کند.
وی ادامه داد : یکی از غلط ترین تصورات پدر و مادرها تنبیه بدنی کودکان می باشد چون این اقدام نه تنها باعث کاهش رفتارهای نامناسب کودک نمی گردد بله تشدید این موضوع را به دنبال خواهد داشت و با ادامه این روند پدر یا مادر مجبور اند دامنه و شدت تنبیه بدنی کودک خود را افزایش دهد.
علی عرفانی در پاسخ به این سوال گفت :تنبیه بدنی درواقع به عنوان یک مسکن موقتی می تواند رفتار کودک را تحت تاثیر قرار دهد ولی این موضوع تاثیر آنچنانی ندارد که رفتار ناصواب کودک را اصلاح کند و به همین منظور کودک در تلاش است تا در اولین فرصت کار منع شده خود را تکرار کند.
سیروس کاکایی نیز با اشاره به پرسش مطرح شده تاکید کرد :برای تربیت فرزندان باید از هر ابزاری به کار برد و تنها استفاده از یک ابزار مثل تنبیه بدنی کارپسندیده ای نیست چون ما در واقع در حال تربیت پدر و مادر های آینده هستیم و کودکان از ما تقلید می کنند و اعمال و رفتار ما را برای زندگی خود انتخاب می کنند.
وی گفت : به عقیده من و برخلاف تفکر بعضی از والدین تنبیه بدنی آن شور و نشاط کودکی را در درون بچه ها از بین میبرد چون ترس از تنبیه نمیگذارد آن انرژی کودکی به طور کامل تخلیه شود.
2-چه رفتار های جایگزینی برای تنبیه بدنی کودک پیشنهاد می کنید؟
این دکتری روانشناسی گفت :والدين بايد به جاي تنبيه به دليل انجام رفتارهاي نامطلوب، تا حد امکان به تشويق به خاطر انجام دادن رفتارهاي مطلوب کودک بپردازند و از اين طريق او را راهنمايي کنند. البته انجام رفتارهاي جبراني والدين در کوتاه مدت، نمي تواند آثار هيجاني نامطلوب ناشي از تنبيه را از ميان ببرد. در واقع براي ايجاد امنيت خاطر مجدد در کودک، بايد صبر و شکيبايي کرد؛ زيرا اين رفتارها طي زمان شکل گرفته و اصلاح آن نيز نيازمند صرف وقت است.
وی تشریح کرد : بنابراين بهتر است به جاي استفاده از شيوه هاي نامناسبي مثل فرياد کشيدن، کتک زدن، تحقير کردن و تمسخر کودک از روش هايي مانند محروم کردن موقتي کودک از برخي امتيازها و کارهاي مورد علاقه استفاده کرد.
علی عرفانی خاطر نشان کرد :من به عنوان یک معلم رفتارهای نامطلوب کودک را به دو قسمت عمدی و سهوی تقسیم کرده ام چون دربرخی از موارد کودک سهوا دچار یک اشتباه می شود و باید به او روش درست انجام دادن ان کار را اموزش داد.
آموزش صحیح ، شناخت نقاط و عواملی که سبب بروز رفتارهای نا مطلوب درکودک می گردد بدون شک به عنوان کلیدواژه هایی برای رفع خطاهای رفتار فرد می تواند به صورت شگفت انگیزی راهگشا باشد.
کاکایی نیز بر تقویت رفتار های مثبت و محرومیت از موارد مورد علاقه کودک را بهترین ابزار جایگزین تنبیه بدنی برای کودکان دانست و گفت :اگر همواره رفتارهای مطلوب کودک را مورد توجه و تشویق قرار دهیم کودک نیز تمایل پیدا می کند تا با کارهایی نظر والدین را جلب کند و در نتیجه توجه آنان برایش اهمیت می یابد.
3-چگونه با رفتارهای نامناسب کودک کنار بیاییم؟
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان همدان گفت : کودکان دوست دارند رفتارهایی را که برای ان پاداش دریافت کرده اند را ادامه دهند واز رفتارهایی که به خاطرانها مورد بی توجهی قرار گرفته اندخود داری کنند . ثبات و یکپارچگی واکنش پدر یا سرپرست خانواده به یک رفتار بسیار حائز اهمیت است . چون پاداش و توبیخ یک رفتار واحد ( در زمانهای مختلف کودک را دچار سردرگمی ) می کند.
علی عرفانی تصریح کرد :هنگامی که فرزند کار اشتباهی انجام می دهد به جای اینکه در مقابل آن قرار گیریم در کنار او باشیم و بجای رفتار پرخاشگرانه تلاش کنیم تا این مسئله را از دریچه ذهن کودک مشاهده کنیم تا یک رفتار همدلانه ایجاد گردد زمان بروز خشم و عصبانیت اصلا زمان مناسبی برای نصیحت نیست. وقتی رابطه مطلوب است با فرزند خود صحبت كنید و ارتباطی صمیمانه را بین خودتان شكل دهید حالا در خلال این رابطه صمیمی بیشتر می‌توانید بر او تاثیر بگذارید.
سیروس کاکایی ، کارشناس آموزش و پرورش ابتداییدر پایان با بیان اینکه برخی از رفتار های کودک مربوط به سن آنها می باشدگفت : چه در موق تشویق و چه در موقع تنبیه باید والدین منصفانه عمل کنند تا بهترین تاثیر را روی کودک خود بگذارند.