عيادت از بيماران از گذشته تا به امروز در بسياري از فرهنگ‌ها و جوامع وجود داشته است...
دوستان و اطرافيان بيمار خوراکي‌هايي را به صورت غذاي آماده يا حتي انواع ميوه‌ها براي کمک به خانواده بيمار مي‌بردند تا بتوانند با خيال آسوده‌تري به نگهداري از بيمارشان بپردازند و ديگر نگران خورد و خوراک نباشند. در فرهنگ سنتي ما، خوراکي‌ها بيشتر براي خانواده بيمار تهيه مي‌شدند و نه فقط خود بيمار! متاسفانه و به مرور زمان، اين باور در بين مردم جا افتاده که خوراکي‌هايي که براي عيادت يک بيمار مي‌برند، مخصوص خود بيمار است.
در مورد برخي از بيماران خاص در بيمارستان‌ها، بعد از اينکه مراحل اوليه درمان سپري مي‌شود، پزشکان مصرف بعضي از خوراکي‌هاي خاص را تجويز و توصيه مي‌کنند. مثلا بيماري که «لاپاراتومي» مي‌شود يا عمل جراحي خاصي روي شکمش صورت مي‌گيرد، معمولا تا يکي، دو روز نمي‌تواند از طريق دهان غذا بخورد و تمام مواد غذايي به شکل وريدي به بدن او مي‌رسد. بعد از طي اين مرحله، غذاهاي مايع و نرم به بيمار مي‌دهند تا بتواند به‌تدريج غذاهاي ساده و معمولي بخورد. اگر گروه درماني تشخيص بدهند بيمار بايد تا مدتي غذاهاي نرم بخورد، اطرافيان مي‌توانند به جاي گل و شيريني، براي او انواع آبميوه‌ها، کمپوت‌ها، ميوه‌هاي پوره‌شده، انواع سوپ‌ها و آش‌هاي خانگي نرم و صاف‌شده ببرند. البته ناگفته نماند که خوراندن انواع خوراکي‌ها به بيمار، بايد حتما با نظر و مشورت پزشک باشد تا مشکل و دردسري به وجود نيايد. انتخاب نوع خوراکي براي به عيادت رفتن بيمار، به فرهنگ‌هاي مختلف و بيماري‌هاي متفاوت بستگي دارد. گاهي برخي از اطرافيان، با علم به اينکه شيريني مي‌تواند براي بيمارشان ضرر داشته باشد، باز هم آن را به دليل خوشحالي از بهبود وضعيت بيمارشان مي‌خرند و ما نمي‌توانيم بگوييم که اين کار نادرست است. چون همان‌طور که گفتم، قرار نيست که خود بيمار هم از تمام خوراکي‌هايي که برايش مي‌آورند، بخورد!
آبميوه خانگي بهتر است!
يکي از بهترين خوراکي‌ها، انواع آبميوه‌هاست. حالا اگر امکان گرفتن آب ميوه به صورت تازه و در منزل براي ما وجود داشته باشد، بهتر است آبميوه تازه خانگي که افزودني خاصي مانند شکر يا نمک به آن اضافه شده است، براي بيمار ببريم. اين آبميوه‌هاي خانگي حتي از انواع آبميوه‌هاي صنعتي که کنسانتره و پوره کامل ميوه هستند و هيچ افزودني يا شکري هم ندارند، بهتر هستند. يک خوراکي يا ميوه تازه هرچقدر که بيشتر در معرض انواع فرآيند‌هاي صنعتي قرار بگيرد، مواد مغذي‌‌اش کمتر مي‌شود. مثلا مقدار ويتامين C در آبميوه‌هاي صنعتي، خيلي کمتر از ميوه‌هاي تازه است و با صنعتي شدن خوراکي‌ها، تراکم کالري آنها هم نسبت به واحد وزني‌شان افزايش مي‌يابد. اگر فاصله و زمان رسيدن آبميوه تازه و خانگي به بيمار طولاني و امکان از بين رفتن مواد مغذي آن وجود دارد، مي‌توانيد يک آبميوه مناسب بدون مواد افزودني و شکر يا با حداقل اين مواد که تکه‌هاي ميوه هم درون آن وجود دارد، براي بيمار تهيه کنيد.
سيب و آناناس، دوست بيماران
به‌طور کلي، تفاوت زياد و معناداري بين انواع ميوه‌هايي که قرار است براي بيماران ببريم، وجود ندارد و مي‌توانيم هنگام انتخاب نوع ميوه، بيشتر به عادت‌ها و ترجيح‌هاي خود بيمار توجه کنيم. مثلا اينکه از چه ميوه‌اي بيشتر خوشش مي‌آيد يا چه ميوه‌اي را اصلا دوست ندارد يا نسبت به آن حساسيت دارد. برخي از آبميوه‌ها و ميوه‌ها، اسيديته بالاتري دارند و دستگاه گوارش بعضي از بيماران کمتر مي‌تواند آنها را تحمل کند. مثلا دستگاه گوارش برخي از بيماران نمي‌تواند ميوه‌ها و آبميوه‌هايي مانند پرتقال را به خوبي تحمل کند و بايد هنگام انتخاب نوع ميوه به اين موارد هم توجه داشته باشيم. بد نيست اين را هم بدانيد که تحمل سيب و آب سيب و آناناس و آب آناناس معمولا براي بيماران ساده‌تر است و شايد اين ميوه‌ها گزينه‌هاي بهتري باشند.
بيماران خاص، خوراکي‌هاي خاص
در برنامه‌غذايي بيماران قلبي و کليوي، تنظيم برخي الکتروليت‌ها، سديم، پتاسيم، بي‌کربنات و املاح ديگري مانند فسفر و کلسيم براي اينکه بتوانند فشارخون و تعادل بين مايعات درون و بيرون سلول را کنترل کنند، بسيار مهم است بنابراين، ميزان کلسيم، سديم، پتاسيم و بي‌کربنات خوراکي‌هايي که قرار است اين بيماران مصرف کنند، بايد حتما تنظيم‌شده و تحت نظر پزشک باشد. مثلا ميزان سديم شير، بسيار بالاست و مصرف آن در برخي شرايط و براي بعضي از بيماران کليوي اصلا مناسب نيست. يا ممکن است خوردن ميوه‌هايي با ميزان پتاسيم بالا در شرايط خاصي براي بيماران قلبي اصلا مناسب نباشد. اگر قرار است براي بيماران خاصي خوراکي ببريم تا مصرف کند، حتما بايد اين موضوع را با پزشک معالج اصلي بيمار در ميان بگذاريم چون در برخي از موارد، اين کار مانند دوستي خاله‌خرسه است و مي‌تواند براي بيمار بسيار خطرناک باشد. مصرف خوراکي‌هاي مختلف در بيماران ديابتي باتوجه به‌شدت و ضعف بيماري، متفاوت است؛ مثلا اگر يک بيمار ديابتي، نفروپاتي داشته باشد و بيماري ديابت او به کليه‌هايش آسيب زننده باشد، محاسبه دريافت املاح در او بسيار مهم مي‌شود و شايد بتوان گفت صيفي‌جاتي مانند خيار که نمک و پتاسيم بالايي ندارند، مي‌توانند انتخاب ساده و مناسبي براي اين بيماران باشند.
سلامت